MIMBERA - KURBAN BAJRAM PRED VRATIMA

الْحَمْدُ لِلَّهِ  رَبِّ الْعَالَمِينَ،  نَسْتَعِينُهُ وَنَسْتَغْفِرُهُ، وَ نَسْألُهُ الكَرَامَةَ فِيماَ بَعْدَ الْمَوْتِ لَنَا وَ لِجَمِيعِ الْمُؤْمِنِينَ. وَنَعُوذُ بِاللَّهِ مِنْ شُرُورِ أَنْفُسِنَا وَ مِنْ سَيِّئاتِ أعْمَالِنَا.  مَنْ يَهْدِهِ اللَّهُ فَلاَ مُضِلَّ لَهُ وَمَنْ يُضْلِلْ فَلاَ هَادِيَ لَهُ.

وَأشْهَدُ أنْ لا إِلَهَ إِلاّ اللَّهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ، وَأَشْهَدُ أنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ، أرْسَلَهُ بِالْحَقِّ بَشِيرًا وَنَذِيرًا وَ سِرَاجًا مُنِيرًا لِيُنْذِرَ مَنْ كَانَ حَيًّا وَ يَحِقَّ الْقَوْلُ عَلىَ الْكَافِرِينَ.

صلى الله تعالى عليه وعلى آله وأولاده وأزواجه وأصحابه وأتباعه. وخلفائه الراشدين المرشدين المهديين من بعده . ووزارئه الكاملين في عهده. خصوصا منهم على ساداتنا أبي بكر وعمر وعثمان وعلي. وعلى بقية الصحابة والقرابة والتابعين. والذين اتبعوهم بإحسان إلى يوم الدين،

رضوان الله تعالى عليهم وعلينا أجمعين. أما بعد، فيا عباتد الله، اتقوا الله وأطيعوه . إن الله مع الذين اتقوا والذين هم محسنون .

قال الله تعالى فى كتابه الكريم :

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ

وَاتْلُ عَلَيْهِمْ نَبَأَ ابْنَيْ آدَمَ بِالْحَقِّ إِذْ قَرَّبَا قُرْبَانًا فَتُقُبِّلَ مِنْ أَحَدِهِمَا وَلَمْ يُتَقَبَّلْ مِنَ الْآخَرِ قَالَ لَأَقْتُلَنَّكَ ۖ قَالَ إِنَّمَا يَتَقَبَّلُ اللَّهُ مِنَ الْمُتَّقِينَ [٥:٢٧]

صدق الله العظيم

 U ime Allaha, Milostivog, Samilosnog!        

Zahvala pripada Allahu dž.š. Neka je salavat i selam na Allahova Poslanika Muhameda, s.a.v.s., na njegovu časnu porodicu, ashabe, i svakog onog koji bude slijedio uputu do Sudnjega dana. (Amin)

 A zatim: Dragi brate i poštovana sestro, danas je petak 30. zu-l-ka'de 1437. ili 02. septembar 2016. godine. Ovo je 47. hutba u novoj godini. Prošli petak imasmo temu, ,Mektepski plan', a današnja je, ,Kurban bajram pred vratima'.

Rekao je Milostivi Allah: ,,Mi smo ti, uistinu, mnogo dobro dali, zato se Gospodaru svome moli i kurban kolji, onaj koji tebe mrzi sigurno ce on bez pomena ostati !(Mnogo dobro''- El-Kevser, 1-3)

 Od kako postoji čovjek prisutan je fenomen praznika (blagdana). Ovim terminom su nazivani baška dani u kojima pripadnici naroda i konfesija ističu svoju baštinu u svoju tradiciju.

 Iz Kur'ana se jasno vidi da je kurban bio propisan prvom čovjeku na Zemlji Ademu a.s. i njegovoj porodici. U suri El-Maide, 27. ajet čitamo riječi Svevišnjeg: ,,Istinski im ispričaj događaj dvojice sinova Ademovih. Obojica su kurban žrtvovali i poklonili. Od jednog je kurban bio primljen a od drugog nije. Tada onaj reče drugom: ,Tebe ću ubiti!', a ovaj odgovori: ,Žrtve Allah prima samo od dobrih i bogobojaznih!''

 U ovom časnom  ajetu nalazimo potvrdu da kurban datira još od Adema a.s.. Ovaj ajet daje bitnu dimenziju kurbana, a to je da u instituciji kurbana glavnu ulogu ne igra žrtva (kurban), njena kakvoća, nego iskrenost srca koje žrtvu prinosi.

 Prema Kur'anu Časnom i Šerijatu jasnom, dva blagdana islama poimenovani su arapskom riječju 'Îd. Ovaj naziv dolazi od imenice 'Avd u značenju povratak, što upućuje da je vjerski praznik trajna blagodat, odnosno vrijednost koja se svake godine, uvijek iznova, vraća. Za oba bajrama klanja se poseban namaz (Bajram namaz), donose se tekbiri, a na Kurban bajram se kolje kurban, kao podsjećanje i primjer poslušnosti Ibrahima, alejhisselam, Allahovoj naredbi.

 Radovanje Bajramu i javno pokazivanje veselja je dio ibadeta Uzvišenom Allahu, kao što je ibadet klanjanje namaza, primjena posta i ostalog. Zbog toga nam je Resulullah, Muhammed, alejhisselam, kazao da se za Bajrame treba okupati, obući najljepše odijelo, Allaha Dragog spominjati i zahvaljivati  Mu na toj blagodati.  

  Klanje kurbana je vadžib. Osnovni uslov je materijalna mogućnost. Onaj ko ne kolje kurban zbog trenutne nemogućnosti, a u toku godine je trošio novac na razne luksuze i višak standarda, ne spada u kategoriju onih koji su oslobođeni obaveza klanja kurbana. Kurban je dužan klati punoljetan, pametan, slobodan i imućan musliman. Pod riječima imućan musliman misli se na čovjeka kojem njegove redovne potrebe dozvoljavaju izdvajanje imetka za klanje kurbana. Onome ko je nanijetio klati kurban, Poslanik s.a.v.s. naređuje da se ne šiša niti reže nokte i to od početka mjeseca zul-hidždžeta, pa sve dok ne zakolje kurban, jer je Allahov Poslanik s.a.v.s. rekao: ,Kad ugledate mlađak mjeseca zul-hidždžeta, neka onaj ko želi klati kurban ne dira svoju kosu ni nokte sve dok ne zakolje kurban.' (Buharija i Muslim) 

 Klanje kurbana

 Onaj ko kolje kurban je pod abdestom. Kurban se vodi do mjesta klanja uz bar 3 tekbira: Allahu ekber, Allahu ekber; La ilahe ilellahu vallahu ekber; Allahu ekber ve lillahil hamd!

 Kao što se obredi hadždža, klanje kurbana, podizanje Kabe i voda zemzem uglavnom vežu za Ibrahima i Ismaila, a.s, tako je i sa učenjem tekbira. Kada se pojavio ovan - kurban od Allaha, dž.š, kao zamjena za Ismaila, a.s, kojeg je Ibrahim, a.s, pripremio, po odredbi Allaha, dž.š, kao žrtvu, prisutni melek uči tekbir: Allahu ekber, Allahu ekber. Ibrahim, a.s, također, uči: La ilahe ilellahu vallahu ekber. Na kraju Ismail, a.s, kao dječak donosi tekbir i čini zahvalu Allahu, dž.š, riječima: Allahu ekber ve lillahil hamd.

 Tekbiri se počinju učiti iza sabahskog farza na dan Arefata, uoči Bajrama, pa do iza ikindijskog farza četvrti dan Bajrama. Dakle, tekbiri se uče pet dana iza farzova dnevnih namaza, kada se preda selam.

 Iz poštovanja bi bilo lijepo kurbanu na tome putu prebaciti preko glave peškir ili slično umjesto poveza očiju. Kurban se potom položi na zemlju lijevom stranom tijela okrenuvši ga prema Kibli. Pri tome mu se veže donja zadnja noga (tj. ona koja je na zemlji), među prednje dvije tako da mu gornja zadnja noga ostane slobodna. Ovaj položaj je anatomski najpravilniji jer trzanjem te slobodne noge, kao kompenzaciji bolu, ovan prije izbaci krv i ugine.

  Pred samo klanje prouči se dova, kako se to u narodu kaže ,na nož': E'uzu  bil-lahi mineš-šejtanir-radžim–Bismillahir-rahmanir-rahim - Allahu ekber! Vedždžehtu vedžhije lillezi fetaressemavati vel erda hanifen ve ma ene minel muškrikin. Bismillahi, Allahu ekber. Allahume haza minke ve leke. Inne salati ve nusuki ve mehjaje ve memati lil-lahi rabbil-'alemin. La šerike leh ve bi zalike umirtu ve ene evvelul-muslimin. Allahumme tekabbel minni.... (ime i očevo ime onoga kome se kolje kurban) kema tekabbelte min Ibrahime halilike ve Muhammedin 'alejhis-salatu ves-selam.

   Iza ovoga se prouči još jedan tekbir kao prilikom dovođenja kurbana i ovan se prekolje jednim potezom oštrog noža izgovarajući glasno ili poluglasno (ne u sebi): Bismillahi, Allahu ekber

  Pošto se kurban zakolje, prouče se još tri tekbira, ovaj put mogu i u sebi, i sure Kevser-(inna eatajna). Obradu kurbana se ne započinje prije nego se uvjeri da je životinja umrla i prestala isticati krv. Umjesto spomenute dove također bi se mogla proučiti sura Kevser: Bismillahir-rahmanir-rahim-Innā ea'tajnā kel-kevser, Fe salli li Rabbike venhar, Inne šānieke huvel-ebter.

  Kurban namaz

  Poznata je i nafila namaz kao Kurban namaz. Radi se o nafili; al nasut (neobaveznoj ali dozvoljenoj i lijepoj stvari). Namaz se sastoji od dva rekata, i klanja se od momenta klanja dok je kurban još živ i dok ne ugine. Iskustvo je pokazalo da se vrijeme klanjanja i vrijeme umiranja kurbana upravo nekako poklapaju.

 Umjesto nijeta prouče se tri tekbira i dizanjem ruku uz Allahu Ekber počinje prvi rekat. Kao i u svakom drugom namazu uče se Subhaneke, Euzu-Bismila, Fatiha i ajet: Kul inne salati ve nusuki ve mahjaje ve memati lillahi rabbil 'alemin. La šerike lehu ve bi zalike umirtu ve ene evvelul muslimin!

 Ruknovi su kao i kod ostalih namaza a na drugom rekatu poslije Fatihe se uči sure Kevser. Nakon predaje selama opet se uče tri tekbira. Takođe se i na obadva rekata može učiti sure Kevser. 

  Nekoliko riječi o mesu za svakodnevnu upotrebu

Mnogo se raspravlja o halal mesu. Potrebno je kazati:

a)Idealno bi bilo da se koristi meso koje je zaklano na šerijatski propisan način (kao klanje kurbana) te da mi to lično koljemo ili da dobro poznajemo onoga koji kolje, a da je taj osvjedočeni musliman.

b)Ako to nije u stanju, onda da uzima meso u prodavnicama za koje se zna da prodaju halal meso, te da kupuje mesne proizvode na kojima piše da su halal.

c)Ako ni to ne može postići, onda da gleda da je životinja zaklana, da nema krvi u mesu i svakako da je dozvoljena. Ovo je situacija sa kojom se najčešće susrećemo a odobrio je kada nema mogućnosti za a) ili b), šejh Šeltut, rektor Univerziteta Al-Azhar u Kairu.

  Kao i za druga pobožna djela i kod klanja kurbana je važan nijet. U jednom rivajetu se prenosi da je jedan čovjek sa prijateljima utanačio odlazak na hadždž nekom karavanom, ali je u posljednjem trenutku odustao. Kad su se prijatelji vratili rekoše mu: "Što nas prevari, kad si već išao zašto nisi htio ići s nama." On im odgovori: "Pa ja uopće nisam išao." Oni će na to: "Kako nisi kad smo te i mi i drugi vidjeli tamo." Riješili su svi skupa otići Imamu da razriješe ovaj nesporazum. Imam ga je upitao za razlog zbog kojeg je u zadnjem trenutku promijenio mišljenje o odlasku. Čovjek reče: "Prije svog polaska sam sreo ženu koja je u ruci nosila crknutu kokoš. Pitao sam je zašto će joj ta kokoš. Ona mi nije htjela odgovoriti ali nakon mog insistiranja ipak je rekla da njome kani prehraniti bolesnog muža Sejida i njihovu djecu, te da misli da, s obzirom da nemaju drugog izlaza, njima nije haram jesti crkotinu. Ja sam se malo zamislio stavio ruku u džep i dao joj novac namijenjen za hadždž da prehrani svoju porodicu." "Eto zašto su te tvoji prijatelji vidjeli na hadždžu iako ti i ne znaš da si bio tamo. Allah (s.v.t.a.) je poslao meleka u tvom obliku  da svake godine do Sudnjeg Dana obavlja hadždž za tebe" reče mu Imam. 

  Kurban je izraz nečijeg islama. Ovaj čin opskrbljuje srce i dušu najboljom opskrbom, bogobojaznošću, a naše tijelo štiti od belaja. Izvršavajući ovaj vjerski propis i prinoseći kurban kao žrtvu, iskazujemo svoju odlučnost i spremnost da se, u ime Boga, požrtvovano i samoprijegorno borimo na putu dobra, istine i pravde. Bajramsku radost podijelimo sa svim dobrim i plemenitim ljudima iz našeg komšiluka.

  Dova

  Uzvišeni Allahu omogući nam da dočekamo Bajram namaz, oprosti nam grijehe i uzdigni deredže, daj da ovaj blagdan provedemo u rahatluku sa svojim porodicama, komšijama i džematom.

 Milostivi Allahu, podari nam poštovanje prema našim džamijama i onima koji nas vode na pravi put. Učini da volimo džamiju pa da se radujemo petku i džumi namazu u njemu. Ne zaboravljajmo svoju islamsku zajednicu. Amin!

ألا إن أحسن الكلام و أبلغ النظام. كلام الله الملك العزيز العلام. كما قال الله تبارك و تعالي في نظم الكلام: و إذا قريئ القرآن فاستمعوا و أنصتوا لعلكم ترحمون.

أعوذ بالله من الشيطان الرجيم. بسم الله الرحمن الرحيم: إِنَّ الدِّينَ عِندَ اللَّهِ الْإِسْلَامُ.

[جلوس]

بارك الله لنا و لكم و لسائر المؤمنين و المؤمنات و المسلمين و المسلمات الاحياء منهم و الاموات يرحمتك يا أرحم الرحمين

الخطبة الثانية

الحمد لله حمد الكاملين. و الصلاة و السلام علي رسولنا محمد و آله و صحبه أجمعين. تعظيما لنبيه و تكريما لفخامة شأن شرف صفيه. فقال عز و جل من قائل مخبرا و آمرا: إن الله و ملائكته يصلون علي النبي, يا أيها الذين آمنوا صلوا عليه و سلموا تسليما.

اللهم صلي علي محمد و علي آل محمد, كما صليت علي ابراهيم و علي آل ابراهيم, إنك حميد مجيد.

اللهم بارك علي محمد و علي آل محمد, كما باركت علي ابراهيم و علي آل ابراهيم, إنك حميد مجيد.

اللهم أصلح أحوالنا, و أحسن أعمالنا, و بلّغْنا مما يرضيك آمالنا, و ولِّ اُمورنا خيارنا, و لا تولَّ اُمورنا شرارنا, و لا تؤاخذنا بما فعل السفهاء منّا, و كن لنا و لا تكن علينا. اللهم اجعل هذا البلدآمنا, مؤمنا, مطمئنّا و سائر البلاد المسلمين برحمتك يا أرحم الرحمين.

ان الله يأمر بالعدل و الإحسان ، و ايتاء ذي القربي و ينهي عن الفحشاء و المنكر و البغي يعظكم لعلكم تذكرون.

 صدق الله العظيم

Literatura: Tefsir ibni Kesir, Sahihul-Buhari, Ishak Sedić,

 Nijaz Salkić