الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ
الْعَالَمِينَ، نَسْتَعِينُهُ وَنَسْتَغْفِرُهُ، وَ نَسْألُهُ الكَرَامَةَ فِيماَ
بَعْدَ الْمَوْتِ لَنَا وَ لِجَمِيعِ الْمُؤْمِنِينَ. وَنَعُوذُ بِاللَّهِ مِنْ
شُرُورِ أَنْفُسِنَا وَ مِنْ سَيِّئاتِ أعْمَالِنَا. مَنْ يَهْدِهِ اللَّهُ فَلاَ
مُضِلَّ لَهُ وَمَنْ يُضْلِلْ فَلاَ هَادِيَ لَهُ.
وَأشْهَدُ أنْ لا إِلَهَ إِلاّ اللَّهُ
وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ، وَأَشْهَدُ أنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ،
أرْسَلَهُ بِالْحَقِّ بَشِيرًا وَنَذِيرًا وَ سِرَاجًا مُنِيرًا لِيُنْذِرَ مَنْ
كَانَ حَيًّا وَ يَحِقَّ الْقَوْلُ عَلىَ الْكَافِرِينَ.
صلى الله تعالى عليه وعلى آله
وأولاده وأزواجه وأصحابه وأتباعه. وخلفائه الراشدين المرشدين المهديين من بعده.
ووزارئه الكاملين في عهده. خصوصا منهم على ساداتنا أبي بكر وعمر وعثمان وعلي. وعلى
بقية الصحابة والقرابة والتابعين. والذين اتبعوهم بإحسان إلى يوم الدين،
رضوان الله تعالى عليهم وعلينا
أجمعين. أما بعد، فيا عباتد الله، اتقوا الله وأطيعوه. إن الله مع الذين اتقوا
والذين هم محسنون ۞
قال الله تعالى فى كتابه الكريم :
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ
الرَّحِيمِ
مَن جَاءَ
بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ عَشْرُ أَمْثَالِهَا
وَمَن جَاءَ
بِالسَّيِّئَةِ فَلَا يُجْزَىٰ إِلَّا مِثْلَهَا وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ
صدق الله العظيم
U ime Allaha, Milostivog,
Samilosnog!
Hvala Allahu dž.š. Gospodaru svjetova, salavat
i selam na posljednjeg pejgambera, Muhammeda a.s. njegovu časnu porodicu,
plemenite ashabe i na sve dobre mu'mine od početka pa do kraja svijeta.
A zatim: dragi brate i poštovana sestro,
danas je petak 17. ramazan 1439. ili 01. juni 2018. godine. Ovo je 37.
hutba u novoj godini. Prošli petak imasmo temu, ,Rahmet u ramazanu', a današnja
je, ,Ubiranje plodova.'
Draga
braćo i sestre, Kada čovjek obavlja neki posao, ili posjećuje određeno mjesto,
ili se sastane s određenom osobom i pomisli da to neće imati priliku drugi put
učiniti, to mu pojačava osjećaj da se ta prilika treba što bolje iskoristiti
jer se više neće ponoviti. Baš zato je Poslanik s.a.v.s. rekao: ,,Kada ustaneš
da namaz obaviš, klanjaj ga kao da ti je posljednji u životu!» (Ibn Madže)
Zašto i
mi u svoje ibadete ne bi unijeli ,dramu' posljednjeg namaza, jer smo itako na
putu bez povratka. Ako pogledamo svoj odnos do namaza i uopće ibadeta uviđamo
li da se naš ibadet često pretvara u adet.
Slično je
i sa ramazanom koji nas jednom u godini pohodi. Možda će ga neko od nas
dočekati posljednji put u životu a možda ćemo i dogodine biti s njim na sehuru,
iftaru i teraviji, niko nam ne garantuje. Muhammed, a.s., veli da je u ovom
mjesecu ,,disanje postača tespih a spavanje ibadet''.
Ramazan
je mubarek mjesec. Zanimljivo je da Kur'an nekoliko važnih pojmova oslovljava
terminom mubarek, jasno je da podcrtava njihov značaj i specifičnu težinu.
Riječ mubarek, u svojoj osnovi, znači razvijanje, povećavanje, sreća, blagodat,
blagostanje. Iz istog korijena je i riječ tebrik i tebareke. Prvo znači - dova za povećanje i sreću,
a drugo je lijepo Allahovo ime,
smatrati svetim, uzvišenim. Imenovati
nešto mubarekom znači posvjedočiti da se u tome nalazi Allahov blagoslov,
da je to, Allahovom voljom, drugačije od ostalog. Mubarek je ono što sa malo daje puno. Ša'ravi kaže da je ,,bereket
onda kada nam nešto daje više nego što očekujemo''.
Prošli
petak smo kazali da da je mjesec redžeb vrijeme kada zasijemo sjeme, u ša'banu
se sjeme zaljeva, a u ramazanu ubiru plodovi. Nema ubiranja plodova dok se
nešto ne zasadi, to je protiv Allahovog zakona.
Ako ove
istine primijenimo na ramazan, to znači da smo u prvoj trećini sijali, u drugoj
trećini zaljevali a u završnoj trećini, predstoji nam knjiženje truda i ubiranje
plodova.
Rekli smo da je Ramazan mubarek
mjesec, jerbo u njemu čistimo i štitimo svoju imovinu davanjem zekata, a sebe i
svoju porodicu štitimo davanjem sadekatu-l-fitra.
Svi bi trebali preispitati svoj odnos prema ovoj
izuzetno važnoj i značajnoj, a vrlo zapostavljenoj, islamskoj ustanovi,
ustanovi zekata, koja je od vitalnog značaja za našu Islamsku zajednicu, pa
time i za sve muslimane u domovini i šire. S obzirom na značaj ove dužnosti i
njen dalekosežan utjecaj na sudbinu islama i muslimana na našim prostorima,
sasvim je opravdano da malo pojasnimo ovu materiju.
Šta
je zekat, a šta sadekatu-l-fitr?
Zekat je imovinski ibadet u vidu
obaveznog izdvajanja određenog procenta imovine koja ispunjava uvjete zekata u
svrhe definirane Kur'anom, a posredstvom ustanove Bejtul-mal.
Sadekatu-l-fitr je ibadet imovinskog karaktera
koji se izvršava tokom mjeseca ramazana na način da se izdvoji imovina u
vrijednosti jednodnevne ishrane čovjeka.
U
koju vrstu propisa spadaju i na temelju čega se daju zekat i sadekatu-l-fitr?
Odgovor:
Zekat je stroga vjerska obaveza (farz) propisana Kur'anom i jedan je od pet
temelja islama. Sadekatu-l-fitr je obaveza propisana sunnetom Allahovog
Poslanika, a. s.
Koja
je osnovna svrha i cilj ustanova zekata i sadekatul-fitra?
Odgovor:
Osnovna svrha i cilj ovih ustanova ogleda se u slijedećem:
-
zahvalnost Uzvišenom Stvoritelju i Darovatelju na blagodati imovine;
-
čišćenje imovine od tuđeg hakka;
-
zaštita imovine od umanjenja i propasti;
-
zaštita pojedinca, porodice i društva od iskušenja i nedaća;
-
izgradnja i jačanje osjećaja solidarnosti i odgovornosti za opstanak i razvoj
Zajednice;
-
čišćenje posta od natruha i nedostataka (sadekatul-fitr).
Ko je
i kada dužan dati zekat?
Odgovor:
Zekat je dužan dati svaki punoljetan, pametan i slobodan musliman koji
posjeduje zekatsku imovinu koja ispunjava slijedeće uvjete: da dostiže iznos
nisaba, da prelazi osnovne potrebe vlasnika, da je potencijalno razvojna i da
bude u posjedu vlasnika jednu lunarnu godinu (havl), osim kod poljoprivrednih
proizvoda na koje se zekat daje odmah nakon ubiranja plodova.
Ko je
i kada dužan dati sadekatul-fitr?
Odgovor:
Sadekatul-fitr je dužan dati hranitelj porodice za svakog člana svoje porodice
koji je pod njegovim skrbništvom tokom ramazana (prije Ramazanskog bajrama).
Koja
imovina podliježe obavezi zekata?
Odgovor:
Zekat se daje na sljedeće vrste imovine (ukoliko dostižu vrijednost nisaba):
a-
novac, zlato i srebro (uključujući i nakit od ovih plemenitih metala),
vrijednosni papiri, dionice i sl. - 2,5% ukupne vrijednosti,
b-
sve vrste trgovačke robe - 2,5% ukupne vrijednosti (po nabavnoj cijeni),
c-
stoka (krave, ovce, koze i deve) – poseban sistem obračunavanja,
d-
poljoprivredni proizvodi – 10% ukoliko se navodnjavaju prirodnim putem, 5%
ukoliko se navodnjavaju vještačkim putem.
Šta
je nisab i koliko iznosi?
Odgovor:
Nisab je određeni iznos imovine čiji se vlasnik šeri'atski tretira imućnim.
Svaka vrsta imovine ima svoj nisab. Nisab u zlatu iznosi 91,6 grama, u srebru
641,5 grama, 3157 evra.
Koja
je razlika između zekata i obične sadake (milostinje)?
Odgovor:
Osnovna razlika između zekata i obične sadake ogleda se u slijedećem:
-
zekat je stroga islamska obaveza imućnih muslimana koji posjeduju nisab i čije
neizvršavanje se sankcioniše dunjalučkom i ahiretskom kaznom, a sadaka je
dobrovoljno davanje siromašnim ljudima u bilo kojem iznosu, posjedovala osoba
koja daje sadaku (milostinju) nisab ili ne;
U
čijoj je nadležnosti vođenje brige o ukupljanju zekata i njegovoj raspodjeli?
Odgovor: To je u nadležnosti „ulu-l-emra“, Kod
nas taj legitimitet imaju organi Islamske zajednice na čelu sa reisu-l-ulemom,
koji prema slovu i duhu menšure ima pravo i obavezu da vodi računa o
organizaciji vjerskog života muslimana u Bosni i Hercegovini i Bošnjaka u
dijaspori. pri dijeljenju i davanju treba biti uviđavan i čuvati dostojanstvo
onih kojima se daje.
Naše tijelo, naše srce, naše duše su probuđene
u ramazanu. Stanovi i kuće su osvijetljene na sehuru i iftaru, za sofrom su
naši ukućani, naša djeca. Džamije su nam postale drugi domovi i ovog ramazana. Nadamo
se da je sve tako, ako nije, onda smo u velikom behutu.
Uzvišeni veli: ,,O vjernici, odazovite se Allahu i Njegovom Poslaniku kada vas pozove u
ono što će vas učiniti živim …!". Oživjeće nas jutarnji abdest,
ezan, sabah, razmišjanje, zikr, Kur’an, sehur, iftar, nafila, drugim riječima oživjeće
nas Poslanikov sunnet, razgovor sa bratom, susret u džamiji...
Ulazimo u dio ramazana u kome je najveća-noć
Kadra. To je noć dova, noć želja, pa iskoristimo zadnju trećinu mubarek
ramazana.
U
jednoj se hikaji kazuje kako se prelijepa Bosanka iz turskog vakta i zemana
udala za izvjesnog turskog oficira, koji se po dolasku Austro-Ugarske morao
povući zajedno sa porodicom u svoju domovinu. Nastanili su se u Stambolu, a
kako je naša zemljakina bilo prilično inteligentna uskoro je naučila turski
jezik. Pomenuta Bosanka je bila istinska vjernica i trudila se što je moguće
češće posjećivati stambolske džamije i ponajviše glasovitu Aja-Sofiju, gdje je
dersove kazivao najveći stambolski alim.
Ono što
je bilo čudno našoj lucidnoj zemljakinji bile su riječi sa kojima je rečeni
alim uvijek završavao svoje kazivanje. Naime, nakon svakog govora rekao bi
začudne riječi čoban duduk čaldi, što bi se moglo prevesti da je čoban bio
pametniji. Kako ju je krasila radoznalost kao pretpostavka svakog znanja, ona
se odvažila da ga upita za značenje njegovih riječi, te je on ovo iskoristio da
svima pojasni šta, ustvari, misli pod tim začudnim iskazom.
Naime,
on je imao tri brata i živjeli su u nekoj anadolskoj nedođiji pa su se otisnuli
u zadivni svijet kako bi ostvarili svoje želje i ambicije. Putovali su danima
od konaka do konaka da bi jedne večeri došli do čobana sa kojim su večerali i
klanjali akšam i jaciju. Nakon namaza, u tišini mrkle noći sa zvjezdanim nebom,
iznad sebe osjetili su Božju blizinu te su kazali: „Deder, neka svako od nas
zatraži jednu stvar od Dragog Boga“.
Kako je
kazano, tako je i učinjeno. Prvi brat je zamolio da bude visoki policijski
službenik, i to je, na koncu, i postao. Drugi je brat zaiskao da bude državni
ministar, što mu je, također, nakon godina učenja i rada, i ostvareno. ,,Ja sam
zamolio Milostivog da mi podari da budem veliki alim i da se moja riječ čuje u
najvećim džamijanna carstva i evo me sada pred vama“, reče alim. „Sve je to
uredu, ali kakve veze sa svim tim ima čoban?“, upita Bosanka. „E, radi se o
tome što je nepoznati čoban te noći zatražio da mu Dragi Bog podari Džennet i
ja se od tada (h)lupam u čelo zašto i ja ne zatražih Džennet, jer su želje svih
nas ispunjene pa vjerujem da je i njegova“.
Ova
mudra pripovijest, koju nam je u osnovi zabilježio Alija Nametak u svojim
Ramazanskim pričama, jeste pokušaj da se kroz iskustva izumljenih likova
pokušaju propitati neka iznimno važna pitanja sa kojima se svaka osoba mora
suočiti. Radi se o pitanju smisla ljudskog života i ukupnog djelovanja koje je
presudno za sreću čovjekovu, čak i za njegovo puko preživljavanje. Ova potraga
za smislom je imanentna ljudska osobina i univerzalna antropološka činjenica.
Dova
Milostivi Bože, probudi nas
iz sna nemara, i primi nas u one opskrbljene bogobojaznošću prije seljenja,
opskrbi nas iskorišćavanjem vremena u dobru, oprosti nama i našim roditeljima;
svima muslimanima svojom milošću od milostivih Najmilostiviji.
Milostivi Allahu, daj nam svijest da
volimo džamiju i one koji nas vode na pravi put. Daj nam da ustreptimo kada se
približi petak i džuma namaz. Oživi naša srca da ne zaboravljamo svoju islamsku
zajednicu ma gdje bili i živjeli. Amin!
ألا إن أحسن الكلام و أبلغ النظام. كلام الله الملك العزيز العلام. كما
قال الله تبارك و تعالي في نظم الكلام: و إذا قريئ القرآن فاستمعوا و أنصتوا لعلكم
ترحمون.
أعوذ
بالله من الشيطان الرجيم. بسم الله الرحمن الرحيم: إِنَّ الدِّينَ عِندَ اللَّهِ الْإِسْلَامُ.
[جلوس]
بارك
الله لنا و لكم و لسائر المؤمنين و المؤمنات و المسلمين و المسلمات الاحياء منهم و
الاموات يرحمتك يا أرحم الرحمين
الخطبة
الثانية
الحمد
لله حمد الكاملين. و الصلاة و السلام علي رسولنا محمد و آله و صحبه أجمعين. تعظيما
لنبيه و تكريما لفخامة شأن شرف صفيه. فقال عز و جل من قائل مخبرا و آمرا: إن الله
و ملائكته يصلون علي النبي, يا أيها الذين آمنوا صلوا عليه و سلموا تسليما.
اللهم
صلي علي محمد و علي آل محمد, كما صليت علي ابراهيم و علي آل ابراهيم, إنك حميد
مجيد.
اللهم بارك علي محمد و علي آل محمد, كما باركت علي
ابراهيم و علي آل ابراهيم, إنك حميد مجيد.
اللهم أصلح أحوالنا, و أحسن أعمالنا, و بلّغْنا مما
يرضيك آمالنا, و ولِّ اُمورنا خيارنا, و لا تولَّ اُمورنا شرارنا, و لا تؤاخذنا
بما فعل السفهاء منّا, و كن لنا و لا تكن علينا. اللهم اجعل هذا البلدآمنا, مؤمنا,
مطمئنّا و سائر البلاد المسلمين برحمتك يا أرحم الرحمين.
ان الله يأمر بالعدل و الإحسان ، و ايتاء ذي القربي و
ينهي عن الفحشاء و المنكر و البغي يعظكم لعلكم تذكرون
صدق الله العظيم
Literatura: Tefsir ibni Kesir.
Nijaz Salkić
Ni komentarjev:
Objavite komentar