27. 3. 10

HISTORIJAT DINASTIJE HALIFA EMEVIJA I ABBASIJA DIO 17.


Priredio: Nijaz SALKIĆ

Uvod 
Historija me jako zanimala još iz doba moga odrastanja i djetinjstva. Posebno zanimanje pokazujem za islamsku povijest od ranog početka, pa kroz srednji vijek i sve do današnjih dana. Cijela sadašnja situacija muslimana je u direktnoj vezi sa nastankom i funkcionisanjem islamske države i civilizacije. U nekoliko nastavaka, uz Allahovu pomoć ću podastrijeti osnivanje i trajanje dinastija Emevija i Abbasija.

DRUGI PERIOD
Prvi otsjek
Ostale islamske države

 Umejevići u Španiji
139-422 (756-1031)
Kada je za hilafeta Velida ibnu Abdul-Melika, namjesnik sjeverne Afrike Musa ibnu Nusjar posla 12.000 boraca pod zapovjedništvom Tarika ibnu Zijada na Španiju, pređe ova vojska na Pirenejsko poluostrvo 92 (711) i za kratko vrijeme bi oborena Zapadno-gotska kraljevina, a muslimani zagospodovaše čitavom Španijom.



Poslije osvojenja muslimani se počeše naseljavati u Španiji i za čas se je na Pirenejskom poluostrvu čuo svuda arapski jezik. Borbe, koje su se vodile u istočnom dijelu islamske države prilikom obaranja dinastije Umejevića, izazvaše građanski rat između Arapa, Sirijanaca, Egipćana i Berbera, koji bijahu naseljeni u Španiji, te neprijatelji njihovi već tada pomišljahu, da protjeraju Arape iz Španije. Čim Abasovići oboriše dinastiju Umejevića počeše ih progoniti i jedan Umejević, Abdurahman ibnu Muavija, pobježe čak z Španiju. Muslimanske patriote u Španiji, koji bijahu zabrinuti za budućnost islamskog gospostva u tim krajevima, čim čuše, da je jedan član bivše dinastije Umejevića tu, pozovu ga odmah i Abdurrahman ibnu Muavija stupi u borbu sa abasovićkim namjesnicima i ostalim nezadovoljnicima i svojom velikom spretnošću zavlada Španijom i udari temelj Zapadnom islamskom carstvu 139 (756). Tada se prvi put rascijepi velika islamska država na dva dijela: istočni, pod upravom Abasovića, koji je obuhvatao Arabiju, Irak, Perziju, Siriju, Egipat i sjevernu Afriku i zapadni, u Španiji, pod upravom Umejevića.


Abdurahman I 139-172 (756-788) kojeg abasovićki halifa El-Mensur prozva »Soko Kurejševića«, pošto pobijedi abasovićkog namjesnika i ostale nezadovoljnike, posveti čitavu svoju pažnju kulturnom i ekonomskom napretku svoje države. Makar da je bio priznat od sviju muslimana u Španiji, on se ne proglasi halifom, nego uze skromnu titulu »emir« (zapovjednik).
Za vremena njegovih nasljednika Hišama, Hakema, Abdurrahmana II, Muhameda, Munzira i Abdullaha, država Umejevića napredovaše velikim koracima i Arapi učvrtiše potpuno svoje gospodstvo u Španiji.
Abdurahman II En-Nasir 300-350 (912-961), bijaše najslavniji i najznamenitiji umejevićki vladar u Španiji. Kako su za njegova vremena abasovićke halife u Bagdadu potpuno pale pod uticaj turskih pretorijanaca, Abdurrahman III proglasi se prvi od umejevićkih vladara halifom. Njegova pedesetgodišnja vladavina osigura potpuno islamsko gospodstvo u Španiji, jer u ratovima sa Francuskom i knezovima iz sjeverne Španije, u početku svoga vladanja, izađe kao pobjednik, a poslije čitav svoj trud uloži u nutarnje uređenje svoje države i promicanje narodnog blagostanja.


Abdurrahman III bijaše veliki ljubitelj raskošnih građevina, te se smatra pokroviteljom arapske građevne umjetnosti u Španiji. Osim divnih džamija i državnih zgrada poče Abdurrahman III praviti u blizini Kordove veličanstveni dvorac Er-Zehra, na čiju je izgradnju godišnje trošio 300.000 zlatnih dukata. Ovaj divni dvorac, koji bijaše čitav grad, dijelio se je na nekoliko odjeljenja, a tu bijaše džamija, parkovi i vodoskoci. U dvorcu bijaše 4.300 ukrašenih mramornih stubova, čija je građa donošena iz raznih krajeva svijeta. Abdurrahman III ne dovrši ovaj divni dvorac, nego to učini njegov nasljednik.
Hakem II El-Mustansir 350-366 (961-976). Abdurrahmana III naslijedi sin mu Hakem II kome otac ostavi snažnu, bogatu i uređenu državu, te se Hakem II, veliki ljubitelj nauke, odmah mogaše posvetiti kulturnom napretku države. Još dok je bio prijestolonasljednik isticao se svojom visokom obrazovanošću, i kad posta halifom, okupi oko sebe sve znamenite učenjake, a širom čitave Španije osnova škole i biblioteke. Naročiti njegovi agenti putovahu po čitavom islamskom svijetu prepisujući i kupujući sva znamenita djela islamskih učenjaka, pa on u svojoj biblioteci sakupi najveći dio dotadanjih književnih djela. Dok je njegov otac Abdurrahman III promicao materijalnu kulturu, Hakem II podiže duhovnu, te za njihova hilafeta bijaše Španija najkulturnija i najsrećnija država svoga doba.

U slijedećem nastavku, inšaAllah: Kulturni napredak Arapa u Španiji

Ni komentarjev:

Objavite komentar